คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

รูปแบบการจัดการดิน ปุ๋ยร่วมกับวัสดุอินทรีย์ เพื่อการผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ในกลุ่มดินร่วน จังหวัดเพชรบูรณ์

คำหลัก :

ผู้วิจัย : สายน้ำ อุดพ้วย

ผู้ร่วมวิจัย : ปิยะนันท์ วิวัฒน์วิทยา, พีรพงษ์ เชาวนพงษ์, รมิดา ขันตรีกรม, เพ็ญรัตน์ เทียมเพ็ง

หน่วยงาน : กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรเพชรบูรณ์

ปี: 2561

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 13 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          แนวทางการปรับปรุงบำรุงดิน โดยการจัดการดินและปุ๋ยให้เหมาะสม จะช่วยฟื้นฟูสมบัติดิน เมื่อมีการปลูกพืชติดต่อกันเป็นเวลานาน มีการสูญเสียธาตุอาหารออกไปจากพื้นที่ในรูปผลผลิต จำเป็นต้องมีการใช้ปุ๋ยผสมผสานกับการจัดการดินด้วยการปลูกพืชหมุนเวียน เช่น การปลูกพืชตระกูลถั่วร่วมด้วย เพื่อปรับปรุงสมบัติดิน รักษาดินไม่ให้เสื่อม และส่งเสริมให้ดินมีคุณภาพดี เป็นต้น งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการจัดการดิน ปุ๋ยร่วมกับวัสดุอินทรีย์ที่เหมาะสมต่อการผลิตข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ในพื้นที่กลุ่มดินร่วน ดำเนินการทดลองที่ไร่เกษตรกรจังหวัดเพชรบูรณ์ ภายใต้สภาวะอาศัยน้ำฝนเป็นหลัก ระหว่างเดือนตุลาคม 2559 – กันยายน พ.ศ. 2561 วางแผนการทดลองแบบ Split plot จำนวน 6 ซ้ำ เลือกพันธุ์ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ พันธุ์นครสวรรค์3 เป็นพันธุ์ทดลองประกอบด้วย 2 ปัจจัยหลัก คือ รูปแบบการจัดการดิน ได้แก่ 1) ไม่ปลูกถั่วเขียว ปลูกข้าวโพดและสับกลบต้นใบข้าวโพด และ 2) ปลูกถั่วเขียวก่อนแล้วสับกลบ ปลูกข้าวโพดและสับกลบต้นใบข้าวโพดร่วมกับปัจจัยรอง คือ รูปแบบการจัดการปุ๋ย มี 4 กรรมวิธี ได้แก่ 1) ไม่ใส่ปุ๋ย 2) ใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินในอัตรา 15-5-5 กิโลกรัม N-P2O5-K2O ต่อไร่ 3) ใส่ปุ๋ยไนโตรเจน ½ เท่าตามค่าวิเคราะห์ดินในอัตรา 7.5-5-5 กิโลกรัม N-P2O5-K2O ต่อไร่ + ปุ๋ยมูลไก่อัตรา 700 กิโลกรัมน้ำหนักแห้งต่อไร่ และ 4) ใส่ปุ๋ยไนโตรเจน ½ เท่าตามค่าวิเคราะห์ดิน ในอัตรา 7.5-
5-5 กิโลกรัม N-P2O5-K2O ต่อไร่ + ปุ๋ยมูลไก่อัตรา 700 กิโลกรัมน้ำหนักแห้งต่อไร่ + ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์
          ผลการศึกษาพบว่า การจัดการดินทั้งสองรูปแบบและการจัดการปุ๋ยในกรรมวิธีต่างๆ ทำให้การเจริญเติบโตของข้าวโพดเลี้ยงสัตว์มีความสูงต้นแตกต่างกัน ซึ่งให้ผลในทำนองเดียวกันกับผลผลิต พบว่า ในฤดูปลูกที่ 1 กรรมวิธีที่มีการใส่ปุ๋ยอัตรา 7.5-5-5 กิโลกรัม N-P2O5-K2O ต่อไร่ ร่วมกับปุ๋ยมูลไก่และปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ ให้ผลผลิตมากที่สุด เฉลี่ย 941 กิโลกรัมต่อไร่ รองลงมาเป็นกรรมวิธีที่มีการใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินในอัตรา 15-5-5 กิโลกรัม N-P2O5-K2O ต่อไร่และกรรมวิธีที่มีการใส่ปุ๋ยในอัตรา 7.5-5-5 กิโลกรัม N-P2O5-K2O ต่อไร่ ร่วมกับปุ๋ยมูลไก่ ให้ผลผลิต เฉลี่ย 837 และ 824 กิโลกรัมต่อไร่ ตามลำดับ ส่วนกรรมวิธีที่ไม่ได้ใส่ปุ๋ย ให้ผลผลิตต่ำสุดเฉลี่ย 543 กิโลกรัมต่อไร่ สำหรับฤดูปลูกที่ 2 กรรมวิธีที่มีการใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินในอัตรา 15-5-5 กิโลกรัม N-P2O5-K2O ต่อไร่ ให้ผลลิตสูงสุด 826 กิโลกรัมต่อไร่ อย่างไรก็ตามเมื่อวิเคราะห์ความคุ้มค่าต่อการลงทุนในรูปอัตราส่วนผลตอบแทนต่อการลงทุน (Benefit to Cost Ration : BCR) ทั้งสองฤดูปลูก ปี 2560/2561 พบว่า การจัดการดินที่มีการปลูกพืชหมุนเวียน (ถั่วเขียว-ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์) ร่วมกับการใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน ฤดูปลูกที่ 1 มีค่า BCR มากที่สุด เท่ากับ 2.25 ส่วนฤดูปลูกที่ 2 การปลูกข้าวโพดเพียงอย่างเดียวร่วมกับการใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินให้ผลตอบแทนคุ้มค่าต่อการลงทุนมากที่สุด มีค่า BCR เท่ากับ 2.07 สำหรับสมบัติทางเคมีของดินหลังเก็บเกี่ยวนั้น รูปแบบการจัดการดินทั้งสองรูปแบบและการใช้ปุ๋ยทำให้สมบัติทางเคมีของดินแตกต่างกันเล็กน้อยโดยกรรมวิธีที่มีการใส่ปุ๋ยเคมีอย่างเดียวทำให้ค่าความเป็นกรด-ด่างของดินลดลง (6.6 เป็น 6.3) และการใช้ปุ๋ยแบบผสมผสานร่วมกับวัสดุอินทรีย์และปุ๋ยชีวภาพช่วยเพิ่มปริมาณอินทรียวัตถุในดินได้ จาก 1.40 เปอร์เซ็นต์ เป็น 1.70 เปอร์เซ็นต์ ดังนั้นระบบการปลูกพืชหมุนเวียนถั่วเขียว-ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ร่วมกับการใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน จึงเป็นวิธีการลดการสูญเสียของธาตุอาหารในพื้นที่ปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ทำให้ดินมีความอุดมสมบูรณ์ต่อการผลิตพืชมีความยั่งยืน

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 8 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 11-06-2568

แจ้งไฟล์หาย