คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การคัดเลือกแบคทีเรียที่สามารถละลายทั้งฟอสเฟตและโพแทชในห้องปฏิบัติการ

คำหลัก :

ผู้วิจัย : สนธยา ขำติ๊บ

ผู้ร่วมวิจัย : สุปรานี มั่นหมาย

หน่วยงาน : กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร

ปี: 2561

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 12 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          ดินในประเทศไทยส่วนใหญ่ที่มีปริมาณฟอสฟอรัสและโพแทสเซียมในรูปที่เป็นประโยชน์ต่อพืชต่ำ การใช้ปุ๋ยเคมีฟอสเฟตและโพแทชจึงเป็นสิ่งจำเป็น เพื่อทดแทนปริมาณฟอสฟอรัสและโพแทสเซียมในรูปที่เป็นประโยชน์ต่อพืช อย่างไรก็ตามฟอสฟอรัสและโพแทสเซียมบางส่วนจะสูญเสียไป หรืออยู่ในรูปที่พืชไม่สามารถใช้ประโยชน์ได้และสะสมในดิน ซึ่งการใช้จุลินทรีย์ที่สามารถเปลี่ยนฟอสเฟตและโพแทชที่สะสมในดินให้อยู่ในรูปที่เป็นโยชน์แก่พืช จะทำให้พืชสามารถใช้ธาตุอาหารในพื้นที่เพาะปลูกได้อย่างมีประสิทธิภาพ ดังนั้นงานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อคัดเลือกแบคทีเรียที่สามารถละลายทั้งฟอสเฟตและโพแทช ซึ่งเป็นพื้นฐานในการพัฒนาต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์ปุ๋ยชีวภาพ โดยคัดเลือกจากแบคทีเรียละลายฟอสเฟตที่ได้จากการคัดแยกใหม่ของตัวอย่างดินรอบรากและรากสับปะรด ในพื้นที่จังหวัดเพชรบุรี และประจวบคีรีขันธ์ จำนวน 49 ไอโซเลท และแบคทีเรียละลายฟอสเฟตที่เก็บรวบรวมไว้ของกลุ่มงานวิจัยจุลินทรีย์ดิน จำนวน 6 ไอโซเลท ผลการทดลองพบว่า มีแบคทีเรียเพียง 5 ไอโซเลท ได้แก่ SM-P032 PaS2(1) PaS2(3) PaS2(5) และ PaS11(1) ที่มีความสามารถละลายทั้งฟอสเฟตและโพแทช โดย PaS2(1) มีค่าดัชนีการละลายฟอสเฟตบนอาหารแข็ง Pikovskaya agar จากการบ่มที่อุณหภูมิห้อง เป็นเวลา 5 วัน สูงสุดเท่ากับ 2.8 รองลงมา คือ PaS2(5) PaS2(3) SM-P032 และ PaS11(1) มีค่าดัชนีการละลายฟอสเฟต เท่ากับ 2.6 2.2 2.1 และ 1.4 ตามลำดับ การละลายโพแทช พบว่า PaS2(1) มีค่าดัชนีการละลายโพแทชบนอาหารแข็ง Aleksandrov agar จากการบ่มที่อุณหภูมิห้อง เป็นเวลา 5 วัน สูงสุดเท่ากับ 1.5 รองลงมา คือ PaS2(3) SMP032 PaS2(5) และ PaS11(1) มีค่าดัชนีการละลายโพแทช เท่ากับ 1.2 1.2 1.1 และ 1.1 ตามลำดับ นอกจากนี้ยังพบว่าแบคทีเรียทั้ง 5 ไอโซเลท สามารถผลิตสาร indole-3-acetic acid (IAA) โดย SM-P032B ผลิต IAA สูงสุด เท่ากับ 192.60 มิลลิกรัมต่อลิตร รองลงมา คือ PaS11(1) PaS2(1) PaS2(3) และ PaS2(5) ผลิต IAA เท่ากับ 68.73 21.70 18.46 และ 16.42 มิลลิกรัมต่อลิตร ตามลำดับ ซึ่งเมื่อนำแบคทีเรียทั้ง 5 ไอโซเลท มาจัดจำแนกโดยเปรียบเทียบลำดับ 16s rDNA กับฐานข้อมูลบน GenBank ลักษณะทางสัณฐานวิทยาและชีวเคมีสาม ารถจัด จำแน กแบ คที เรีย ได้ดังนี้Pantoea dispersa SM-P032 Burkholderia ferrariae PaS2(1) Burkholderia cepacia PaS2(3) Burkholderia territorii PaS2(5) แ ล ะ Serratia marcescens PaS11(1) โดย Pantoea dispersa SM-P032 มีสภาวะที่เหมาะสมต่อการเจริญ คือ ค่าความเป็นกรด-ด่างเริ่มต้นของอาหารเพาะเลี้ยง 7.0 ความเข้มข้นของกลูโคส 10 กรัมต่อลิตร Burkholderia ferrariae PaS2(1) มีสภาวะที่เหมาะสมต่อการเจริญ คือ ค่าความเป็นกรด-ด่างเริ่มต้นของอาหารเพาะเลี้ยง 7.0 ความเข้มข้นของกลูโคส 10 กรัมต่อลิตร Burkholderia cepacia PaS2(3) มีสภาวะที่เหมาะสมต่อการเจริญ คือ ค่าความเป็นกรด-ด่างเริ่มต้นของอาหารเพาะเลี้ยง 5.5 ความเข้มข้นของกลูโคส 20 กรัมต่อลิตร Burkholderia territorii PaS2(5) มีสภาวะที่เหมาะสมต่อการเจริญ คือ ค่าความเป็นกรด-ด่างเริ่มต้นของอาหารเพาะเลี้ยง 5.5 ความเข้มข้นของกลูโคส 20 กรัมต่อลิตร และ Serratia marcescens PaS11(1) มีสภาวะที่เหมาะสมต่อการเจริญ คือ ค่าความเป็นกรด-ด่างเริ่มต้นของอาหารเพาะเลี้ยง 6.0 ความเข้มข้นของกลูโคส 20 กรัมต่อลิตร จากการทดลองจะเห็นว่ามีเพียง Burkholderia ferrariae PaS2(1) และ Burkholderia territorii PaS2(5) ที่มีรายงานความสามารถในการเพิ่มความเป็นประโยชน์ของฟอสเฟตและโพแทชในดิน และไม่ก่อโรคในพืชและมนุษย์ ดังนั้นจึงมีความเป็นไปได้ที่จะนำแบคทีเรียดังกล่าวมาพัฒนาต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์ปุ๋ยชีวภาพต่อไปได้

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 6 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 12-06-2568

แจ้งไฟล์หาย