คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

เทคโนโลยีการผลิตห้อมในพื้นที่จังหวัดแพร่

คำหลัก : ห้อม สารอินดิโก้ เนื้อห้อม

ผู้วิจัย : ประนอม ใจอ้าย

ผู้ร่วมวิจัย : วิภาดา แสงสร้อย, มณทิรา ภูติวรนาถ, สุทธินี เจริญคิด, พรรณพิมล สุริยะพรหมชัย, รณรงค์ คนชม

หน่วยงาน :

ปี: 2560

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 19 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          ห้อม เป็นพืชที่ใช้เป็นวัตถุดิบย้อมผ้าหม้อห้อมจนเป็นเอกลักษณ์ของจังหวัดแพร่ ผ้าหม้อห้อมจะไม่ทำให้ผู้ที่เป็นโรคภูมิแพ้เกิดอาการแพ้สีย้อมเคมี จึงเป็นที่นิยมอย่างกว้างขวางทั้งในและต่างประเทศ ทำให้วัตถุดิบไม่เพียงพอสำหรับย้อมสีผ้าหม้อห้อม ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตรแพร่ได้วิจัยพัฒนาและทดสอบเทคโนโลยีการผลิตห้อม โดยวางแผนการทดลองแบบ RCB ประกอบด้วย 2 กรรมวิธี 2 ซ้ำ คือ กรรมวิธีที่ 1 วิธีทดสอบ และกรรมวิธีที่ 2 วิธีเกษตรกร ดำเนินการในแปลงของเกษตรกร โดยเกษตรกรเป็นผู้ดำเนินการจำนวน 10 รายๆ ละ 1 ไร่ แต่ละรายมี 2 กรรมวิธี 2 ซ้ำ ได้แก่ วิธีทอสอบ ใช้พันธุ์ห้อมใบใหญ่ ระดับการพรางแสง 70% ระยะปลูกที่เหมาะสม 50 x 60 เซนติเมตร เก็บเกี่ยวห้อมอายุ 8 เดือน ช่วงเวลาการเก็บเกี่ยวตั้งแต่เวลา 07.00 - 11.00 นาฬิกา และใช้เครื่องกวนน้ำห้อมเพื่อผลิตเนื้อห้อม ส่วนกรรมวิธีที่ 2 วิธีเกษตรกร ปลูกห้อมพันธุ์ใบใหญ่ภายใต้ต้นไม้ และใกล้แหล่งน้ำ ปฏิบัติดูแลรักษาตามวิธีของเกษตรกร และผลิตเนื้อห้อมโดยใช้แรงคน บันทึกข้อมูลผลผลิตน้ำหนักสด น้ำหนักเนื้อห้อม ต้นทุนการผลิต และรายได้ และเปรียบเทียบผลต่างระหว่างวิธีแนะนำและวิธีเกษตรกร โดยวิเคราะห์ Yield Gap Analysis และเปรียบเทียบกรรมวิธีโดยใช้ Pair t-test ผลการทดลองพบว่า กรรมวิธีทดสอบให้ผลผลิตห้อมสดมากกว่ากรรมวิธีเกษตรกรอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ กรรมวิธีทดสอบทำให้สามารถเก็บเกี่ยวได้ 4 ครั้ง คิดเป็นผลผลิตห้อมสดเฉลี่ย 3,844 กก./ไร่ ผลผลิตเนื้อห้อมเฉลี่ย 769 กก./ไร่ มีต้นทุนการผลิตเฉลี่ย 7,063 บาท/ไร่ มีรายได้เฉลี่ย 38,436 บาท/ไร่ และให้ผลตอบแทนสุทธิ 31,373 บาท/ไร่ และให้ผลตอบแทนคุ้มค่าต่อการลงทุน เนื่องจากกรรมวิธีทดสอบมีอัตราส่วนของรายได้ต่อการลงทุน (BCR) 5.15 กรรมวิธีเกษตรกรสามารถเก็บเกี่ยวได้เพียง 2 ครั้ง คิดเป็นผลผลิตห้อมสดเฉลี่ย 1,773 กก./ไร่ ผลผลิตเนื้อห้อมเฉลี่ย 355 กก./ไร่ มีต้นทุนการผลิตเฉลี่ย 4,909 บาท/ไร่ มีรายได้เฉลี่ย 17,728 บาท/ไร่ และมีผลตอบแทนสุทธิ 12,819 บาท/ไร่ ให้ผลตอบแทนคุ้มค่าต่อการลงทุนเช่นกัน โดยมีอัตราส่วนของรายได้ต่อการลงทุน (BCR) เท่ากับ 3.58 ดังนั้นจึงถือว่างานวิจัยนี้ได้พัฒนาห้อมจากพืชป่ามาเป็นพืชปลูก สร้างรายได้แก่เกษตรกรและชุมชน ตลอดจนช่วยสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นในการย้อมผ้าห้อมไม่ให้สูญหายและสิบทอดต่อลูกหลานต่อไป

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 10 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 01-07-2568

แจ้งไฟล์หาย