คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

เทคโนโลยีการผลิตหัวพันธุ์หอมแดงพันธุ์ศรีสะเกษปลอดโรคใบแห้งในพื้นที่จังหวัดลำพูน

คำหลัก :

ผู้วิจัย : ลาภิสรา วงศ์แก้ว

ผู้ร่วมวิจัย : สุทธินี ลิขิตตระกูลรุ่ง, วิทยา อภัย, พรรณผกา รัตนโกศล

หน่วยงาน : สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 1 ศูนย์วิจัยพืชสวนสุโขทัย

ปี: 2559

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 16 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          หอมแดง (Allium ascalonicum L.) เป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญของไทย ภาคเหนือตอนบนปลูกมากที่จังหวัดพะเยา ลำพูน และเชียงใหม่ มีพื้นที่ปลูก 41,623 ไร่ สำหรับจังหวัดลำพูนปลูกมากที่อำเภอบ้านโฮ่ง อำเภอลี้ และอำเภอป่าซาง มีพื้นที่ปลูก 3,112.25 ไร่ จากการเสวนากับเกษตรกรผู้ปลูกหอมแดงในอำเภอบ้านโฮ่ง พบการระบาดของโรคใบแห้งที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Xanthomonas campestris ซึ่งติดไปกับหัวพันธุ์โรคนี้ทำความเสียหาย 50 - 70 เปอร์เซ็นต์ของพื้นที่ ทำให้ผลผลิตลดลง จำเป็นต้องใช้สารเคมีป้องกันกำจัดมาก ตลอดจนสารเคมีตกค้างในผลผลิตเกินค่าความปลอดภัย (MRL) วัตถุประสงค์เพื่อนำเทคโนโลยีการป้องกันกำจัดโรคพืชโดยวิธีผสมผสานในการลดการใช้สารเคมีการผลิตหอมแดงเพื่อให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพและปลอดภัยจากสารพิษ ตลอดจนเป็นแหล่งของหัวพันธุ์ที่ปลอดโรค ผลการดำเนินงานพบว่า 1. ศึกษาหาเชื้อปฏิปักษ์และสารเคมีที่มีประสิทธิภาพในการควบคุมเชื้อแบคทีเรีย X. campestris สาเหตุโรคใบแห้งของหอมแดงในอาหารเลี้ยงเชื้อ NA พบว่าสารปฏิชีวนะ bacteriamycin อัตรา 1,000 ppm ดีที่สุด รองลงมา คือ copper hydroxide อัตรา 1,000ppm ส่วนเชื้อแบคทีเรีย Bacillus subtilis และเชื้อราTrichoderma harzianum ทุกอัตราไม่มีประสิทธิภาพในการป้องกันกำจัดเชื้อแบคทีเรีย X. campestris 2. หาวิธีการควบคุมเชื้อแบคทีเรีย X. campestris สาเหตุโรคใบแห้งของหอมแดงในเรือนทดลองพบว่า สารปฏิชีวนะ bacteriamycin มีประสิทธิภาพในการป้องกันกำจัดโรคใบแห้งของหอมแดงดีที่สุดมีเปอร์เซ็นต์การเกิดโรคต่ำสุด 24.34 รองลงมา คือ สารเคมี copper hydroxide 28.53 Trichoderma harzianum 28.73 และ Bacillus subtilis 30.10 ซึ่งแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญกับชุดควบคุม 55.42 3. การป้องกันกำจัดโรคใบแห้งของหอมแดงในแปลงเกษตรกร 3.1 ผลการวิเคราะห์ธาตุอาหารพืชในดินก่อนและหลังการปลูกหอมแดง พบว่าผลการวิเคราะห์ธาตุอาหารพืชก่อนและหลังการปลูกพืชในกรรมวิธีเกษตรกรและกรรมวิธีทดสอบมีเนื้อดินร่วนปนทรายมี pH 6.0 - 7.8 อินทรียวัตถุ 0.67 - 2.28% ธาตุอาหารหลัก (N, P, K, Ca, Mg) ธาตุอาหารรอง (Fe, Mn, Zn, Cu) เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของพืชแต่ขาดธาตุโบรอน แนะนำพ่นบอแรกซ์ 3.2 การประเมินความรุนแรงของโรคใบแห้ง (X. campestris) ของหอมแดงในฤดูแล้งและฤดูฝน พบว่าก่อนการเก็บเกี่ยวหอมแดงในฤดูแล้งและฤดูฝนในกรรมวิธีทดสอบและกรรมวิธีเกษตรกรเกิดโรคในระดับ 3 สูงสุด รองลงมา คือ ระดับ 2 ระดับ 4 ระดับ 5 ระดับ 6 และระดับ 1 ซึ่งในฤดูฝนการเกิดโรคใบแห้งในกรรมวิธีเกษตรกรไม่แตกต่างกันทุกระดับอย่างมีนัยสำคัญ 3.3 การตรวจสอบเชื้อสาเหตุโรคใบแห้งที่หัวพันธุ์หอมแดงหลังการเก็บเกี่ยวและในโรงเก็บก่อนปลูกหอมฤดูฝนพบว่ากรรมวิธีเกษตรกรมีเปอร์เซ็นต์การเกิดโรคสูงสุด 36.00 รองลงมา คือ กรรมวิธีทดสอบ คือ 28.00 ซึ่งไม่แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ 3.4 การตรวจสอบสารพิษตกค้างในหัวพันธุ์หอมแดงหลังเก็บเกี่ยวหอมแดงในฤดูแล้งและฤดูฝน ในฤดูแล้งกรรมวิธีเกษตรกร พบสารเคมีป้องกันกำจัดแมลง 2 ชนิด คือ chlorpyrifos 0.05 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม (MRL 0.1 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม) และ cypermethrin 0.15 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม (MRL 0.2 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม) ส่วนกรรมวิธีทดสอบพบ chlorpyrifos 0.02 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ซึ่งทั้ง 2 กรรมวิธี พบไม่เกินค่า MRL ในฤดูฝนกรรมวิธีเกษตรกร พบสารเคมีป้องกันกำจัดแมลง คือ chlorpyrifos 0.04 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ส่วนกรรมวิธีทดสอบพบ cypermethrin 0.10 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม ซึ่งทั้ง 2 กรรมวิธี พบไม่เกินค่า MRL 3.5 ผลตอบแทนทางด้านเศรษฐศาสตร์ผลการดำเนินการในฤดูแล้งพบว่ากรรมวิธีเกษตรกรมีค่าเฉลี่ยผลผลิตต่อไร่ของหอมแดง รายได้ต่อไร่ รายได้สุทธิต่อไร่ ผลตอบแทนต่อการลงทุน (BCR)สูงกว่ากรรมวิธีทดสอบในเกษตร 4 ราย ต่ำกว่ากรรมวิธีทดสอบในเกษตร 1 ราย แต่ในกรรมวิธีเกษตรกรมีต้นทุนผันแปรต่อ ปริมาณผลผลิตคุ้มทุนต่อไร่ต่ำกว่ากรรมวิธีทดสอบ ในเกษตรกรทั้ง 5 ราย ส่วนราคาคุ้มทุนต่อกิโลกรัมในกรรมวิธีเกษตรกรต่ำในเกษตรกร 4 ราย มีเกษตรกรรายเดียวที่สูงกว่ากรรมวิธีทดสอบ ผลการดำเนินการในฤดูฝนพบว่า กรรมวิธีทดสอบมีค่าเฉลี่ยผลผลิตต่อไร่ของหอมแดง รายได้ต่อไร่ รายได้สุทธิต่อไร่ สูงกว่ากรรมวิธีของเกษตรกร 4 ราย มีเพียง 1 ราย ที่ต่ำกว่ากรรมวิธีทดสอบ ส่วน BCR ในกรรมวิธีทดสอบสูงกว่ากรรมวิธีเกษตรทั้ง 5 ราย ส่วนต้นทุนผันแปรต่อไร่ ปริมาณผลผลิตคุ้มทุนต่อไร่ กรรมวิธีเกษตรกรต่ำกว่าวิธีทดสอบทั้ง 5 ราย สำหรับราคาคุ้มทุนต่อกิโลกรัมในกรรมวิธีทดสอบต่ำกว่ากรรมวิธีเกษตรกร 4 ราย สูงกว่ามีเพียง 1 ราย ดังนั้นทั้ง 2 กรรมวิธี มีค่า BCR มากกว่า 1 แสดงว่าสามารถแนะนำให้เกษตรกรกรปลูกหอมแดงได้และมีกำไร

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 6 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 04-08-2568

แจ้งไฟล์หาย