คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การใช้ปุ๋ยอย่างผสมผสานในการผลิตข้าวโพดหวานที่เหมาะสมในพื้นที่ดินร่วน - ร่วนปนทราย : ชุดดินกำแพงแสน/ชุดดินท่าม่วง

คำหลัก :
ผู้วิจัย : สมฤทัย ตันเจริญ
ผู้ร่วมวิจัย : ไพรสน รุจิคุณ,ปิยะนันท์ วิวัฒน์วิทยา,อนุสรณ์ เทียนศิริฤกษ์
หน่วยงาน : กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร ศูนย์วิจัยยางบุรีรัมย์
ปี: 2558
ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม
จำนวนผู้อ่าน: 10 ครั้ง
บทคัดย่อ (Abstract)

          การใช้ปุ๋ยอย่างผสมผสานในการผลิตข้าวโพดหวานในดินร่วนปนทราย โดยเลือกตัวแทนเป็นชุดดินกำแพงแสนและชุดดินท่าม่วง ชุดดินกำแพงแสน ดำเนินการทดลองที่แปลงเกษตรกร ตำบลหนองปลาหมอ อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี ปี 2554 - 2556 และชุดดินท่าม่วง ดำเนินการทดลองที่แปลงเกษตรกร ตำบลกลอนโด อำเภอด่านมะขามเตี้ย จังหวัดกาญจนบุรี ปี 2557 - 2558 เพื่อให้ได้คำแนะนำการใช้ปุ๋ยไนโตรเจน ฟอสเฟต และโพแทชเฉพาะพื้นที่กับข้าวโพดหวานอย่างมีประสิทธิภาพ ปี 2554 วางแผนการทดลองแบบ Randomized Complete Block ประกอบด้วย 9 กรรมวิธี 3 ซ้ำ ดังนี้ กรรมวิธีประกอบด้วย 1) ไม่ใส่ปุ๋ย 2) ใส่ปุ๋ยตามคำแนะนำการใช้ปุ๋ย 3) ใส่ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ 4) ใส่ปุ๋ยมูลวัว 500 กิโลกรัมต่อไร่ 5) ใส่ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ + มูลวัว 500 กิโลกรัมต่อไร่ 6) ใส่ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดิน (20-4-10) 7) ใส่ปุ๋ยเคมี 0.5 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดิน (10-2-5) + ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ 8) ใส่ปุ๋ยเคมี 0.5 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดิน (10-2-5) + มูลวัว 500 กิโลกรัมต่อไร่ 9) ใส่ปุ๋ยเคมี 0.5 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดิน (10-2-5) + มูลวัว 500 กิโลกรัมต่อไร่ + ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ ปี 2555 - 2556 ได้ปรับกรรมวิธีทดลองเป็นดังนี้ 1) ไม่ใส่ปุ๋ย 2) ใส่ปุ๋ยตามคำแนะนำการใช้ปุ๋ย 3) ใส่ปุ๋ยตามคำแนะนำการใช้ปุ๋ยครึ่งอัตรา + ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ 4) ใส่ปุ๋ยมูลวัว 500 กิโลกรัมต่อไร่ 5) ใส่ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์+ มูลวัว 500 กิโลกรัมต่อไร่ 6) ใส่ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดิน (20-4-10) 7) ใส่ปุ๋ยเคมี 0.5 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดิน (10-2-5) + ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ 8) ใส่ปุ๋ยเคมี 0.5 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดิน (10-2-5) + มูลวัว 500 กิโลกรัมต่อไร่ 9) ใส่ปุ๋ยเคมี 0.5 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดิน (10-2-5) + มูลวัว 500 กิโลกรัมต่อไร่ + ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ ปี 2557 - 2558 วางแผนการทดลองแบบ Randomized Complete Block ประกอบด้วย 12 กรรมวิธี 3 ซ้ำ ดังนี้ 1) ไม่ใส่ปุ๋ย 2) ใส่ปุ๋ยเคมีไนโตรเจน 1 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดิน 3) ใส่ปุ๋ยเคมีไนโตรเจน 1.5 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดิน 4) ใส่ปุ๋ยเคมีไนโตรเจน 1 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดิน + มูลวัว 1,000 กิโลกรัมต่อไร่ 5) ใส่ปุ๋ยเคมีไนโตรเจน 1 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดิน + มูลไก่แกลบ 800 กิโลกรัมต่อไร่ 6) ใส่ปุ๋ยเคมีไนโตรเจน 1 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดิน + กากตะกอนหม้อกรองอ้อย 1,000 กิโลกรัมต่อไร่ 7) ใส่ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ 8) ใส่ปุ๋ยเคมีไนโตรเจน 1 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดิน + ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ 9) ใส่ปุ๋ยเคมีไนโตรเจน 1.5 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดิน + ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ 10) ใส่ปุ๋ยเคมีไนโตรเจน 1 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดิน + มูลวัว 1,000 กิโลกรัมต่อไร่ + ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ 11) ใส่ปุ๋ยเคมีไนโตรเจน 1 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดิน + มูลไก่แกลบ 800 กิโลกรัมต่อไร่ + ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ 12) ใส่ปุ๋ยเคมีไนโตรเจน 1 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดิน + กากตะกอนหม้อกรองอ้อย 1,000 กิโลกรัมต่อไร่ + ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ โดยกรรมวิธีที่ 2 - 6 และกรรมวิธีที่ 8 - 12 ใส่ปุ๋ยเคมีฟอสฟอรัสและโพแทสเซียมตามค่าวิเคราะห์ดิน
          การทดลองปี 2554 การใส่ปุ๋ยตามคำแนะนำให้ผลผลิตน้ำหนักฝักสดทั้งเปลือกของข้าวโพดหวานสูงสุดเท่ากับ 2,240 กิโลกรัมต่อไร่ ไม่แตกต่างกับการใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินให้ผลผลิตใกล้เคียงกับการใส่ปุ๋ยตามคำแนะนำ การใส่ปุ๋ย 0.5 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดินร่วมกับมูลวัว 500 กิโลกรัมต่อไร่ การใส่ปุ๋ย 0.5 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดินร่วมกับปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ การใส่ปุ๋ย 0.5 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดินร่วมกับปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์และมูลวัว 500 กิโลกรัมต่อไร่ ให้ผลผลิตที่ไม่แตกต่างกัน การใส่มูลวัว 500 กิโลกรัมต่อไร่ ให้ผลผลิตฝักสดทั้งเปลือกต่ำสุดเท่ากับ 551 กิโลกรัมต่อไร่
          การทดลองปี 2555 การใช้ปุ๋ยตามคำแนะนำให้น้ำหนักฝักสดทั้งเปลือกต่อไร่สูงสุดเฉลี่ยเท่ากับ 2,513 กิโลกรัมต่อไร่ สำหรับกรรมวิธีที่มีการใช้ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ร่วมกับมูลวัว 500 กิโลรัมต่อไร่ ให้น้ำหนักฝักสดทั้งเปลือกของข้าวโพดหวานต่ำสุด เท่ากับ 1,126 กิโลกรัมต่อไร่ ไม่แตกต่างกับการใช้มูลวัว 1,000 กิโลกรัมต่อไร่ ซึ่งให้น้ำหนักฝักสดทั้งเปลือกของข้าวโพดหวานเฉลี่ยเท่ากับ 1,197 กิโลกรัมต่อไร่ ปี 2556 วิธีการใช้ปุ๋ยตามคำแนะนำให้น้ำหนักฝักสดทั้งเปลือกสูงสุดเท่ากับ 2,376 กิโลกรัมต่อไร่ สำหรับกรรมวิธีที่ไม่มีการใส่ปุ๋ยให้น้ำหนักต้นสดของข้าวโพดหวานต่ำสุด เท่ากับ 1,807 กิโลกรัมต่อไร่ โดยมีความยาวของฝักข้าวโพดหวาน ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางและคุณภาพความหวานอยู่ในเกณฑ์มาตรฐานที่โรงงานต้องการ
          เมื่อคำนวณผลตอบแทนทางเศรษฐกิจในปี 2554 และ 2555 - 2556 พบว่า ในปี 2554 การใช้ปุ๋ยตามคำแนะนำ การใช้ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ การใช้ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ร่วมกับมูลวัว 500 กิโลกรัมต่อไร่ การใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน การใช้ปุ๋ย 0.5 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดินร่วมกับปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ การใช้ปุ๋ย 0.5 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดินร่วมกับมูลวัว 500 กิโลกรัมต่อไร่ และการใช้ปุ๋ย 0.5 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดินร่วมกับมูลวัว 500 กิโลกรัมต่อไร่และปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ มีค่า VCR เท่ากับ 3.18 117.48 5.13 6.03 10.75 4.91 และ 4.05 ตามลำดับ สำหรับปี 2555 กรรมวิธีการใช้ปุ๋ยตามคำแนะนำ การใช้ปุ๋ยครึ่งอัตราแนะนำร่วมกับปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ การใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน การใช้ปุ๋ย 0.5 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดินร่วมกับปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ การใช้ปุ๋ย 0.5 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดินร่วมกับมูลวัว 500 กิโลกรัมต่อไร่ และการใช้ปุ๋ย 0.5 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดินร่วมกับมูลวัว 500 กิโลกรัมต่อไร่ มีค่า VCR เท่ากับ 2.81 2.61 3.96 3.92 2.25 และ 2.56 ตามลำดับ ซึ่งให้ผลตอบแทนทางเศรษฐกิจที่มีความคุ้มค่า และในปี 2559 กรรมวิธีการใช้ปุ๋ย 0.5 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดินร่วมกับปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ และการใช้ปุ๋ย 0.5 เท่าตามค่าวิเคราะห์ดินร่วมกับมูลวัว 500 กิโลกรัมต่อไร่ร่วมกับปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์ มีค่า VCR เท่ากับ 3.26 และ 2.00 ตามลำดับ (ตารางที่ 30) ซึ่งให้ผลตอบแทนทางเศรษฐกิจที่มีความคุ้มค่า เกษตรกรสามารถนำไปใช้ในการผลิตข้าวโพดหวานเพื่อลดต้นทุนจากการใช้ปุ๋ยเคมี และได้ผลผลิตพืชสูงคุ้มค่ากับการลงทุน
          ผลการทดลองปี 2557 พบว่ากรรมวิธีการใส่ปุ๋ยอัตรา 30-10-10 กิโลกรัม N-P2O5-K2O ต่อไร่ร่วมกับปุ๋ยมูลไก่ ให้น้ำหนักฝักสดทั้งเปลือกของข้าวโพดหวานสูงสุดเท่ากับ 3,585 กิโลกรัมต่อไร่ ไม่แตกต่างกับการใส่ปุ๋ยอัตรา 30-10-10 กิโลกรัม N-P2O5-K2O ต่อไร่ร่วมกับปุ๋ยมูลวัว การใส่ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดิน (30-10-10 กิโลกรัมN-P2O5-K2Oต่อไร่) การใส่ปุ๋ยอัตรา 30-10-10 กิโลกรัมN-P2O5-K2Oต่อไร่ ร่วมกับ Filter cake การใส่ปุ๋ยอัตรา 30-10-10 กิโลกรัมN-P2O5-K2Oต่อไร่ ร่วมกับปุ๋ยมูลไก่ร่วมกับ PGPR และการใส่ปุ๋ยอัตรา 30-10-10 กิโลกรัมN-P2O5-K2Oต่อไร่ ร่วมกับ Filter cake ร่วมกับ PGPR โดยให้น้ำหนักฝักสดทั้งเปลือกของข้าวโพดหวานเฉลี่ยเท่ากับ 3,550 3,022 3,170 3,407 และ 3,265 กิโลกรัมต่อไร่ ตามลำดับ
          ผลการทดลองปี 2558 กรรมวิธีการการใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินร่วมกับการใส่ปุ๋ยมูลไก่ (30-10-10กิโลกรัมN-P2O5-K2Oต่อไร่ + มูลไก่) ให้น้ำหนักฝักสดทั้งเปลือกสูงสุดเท่ากับ 3,437 กิโลกรัมต่อไร่ ไม่แตกต่างกับการใส่ปุ๋ยอัตรา 30-10-10 กิโลกรัมN-P2O5-K2Oต่อไร่ ร่วมกับปุ๋ยมูลวัว การใส่ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดิน (30-10-10 กิโลกรัมN-P2O5-K2Oต่อไร่) การใส่ปุ๋ยเคมีอัตรา 45-10-10 กิโลกรัมN-P2O5-K2Oต่อไร่ การใส่ปุ๋ยอัตรา 30-10-10 กิโลกรัมN-P2O5-K2Oต่อไร่ ร่วมกับ Filter cake การใส่ปุ๋ยเคมีอัตรา 45-10-10 กิโลกรัมN-P2O5-K2Oต่อไร่ ร่วมกับ PGPR การใส่ปุ๋ยอัตรา 30-10-10 กิโลกรัมN-P2O5-K2Oต่อไร่ ร่วมกับปุ๋ยมูลวัวร่วมกับ PGPR และการใส่ปุ๋ยอัตรา 30-10-10 กิโลกรัมN-P2O5-K2Oต่อไร่ ร่วมกับปุ๋ยมูลไก่ร่วมกับ PGPR โดยให้น้ำหนักฝักสดทั้งเปลือกของข้าวโพดหวานเฉลี่ยเท่ากับ 3,431 2,957 2,809 3,105 2,726 3,087 และ 3,129 กิโลกรัมต่อไร่ ตามลำดับ เมื่อคำนวณผลตอบแทนทางเศรษฐกิจ พบว่า การใช้ปุ๋ย 30-10-10 กิโลกรัมN-P2O5-K2Oต่อไร่ ร่วมกับปุ๋ยมูลไก่การใช้ปุ๋ย 30-10-10 กิโลกรัมN-P2O5-K2Oต่อไร่ ร่วมกับปุ๋ยมูลวัว มีความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ เกษตรกรสามารถนำไปใช้ในการผลิตข้าวโพดหวานเพื่อลดต้นทุนจากการใช้ปุ๋ยเคมี และได้ผลผลิตพืชสูงคุ้มค่ากับการลงทุนการใส่ปุ๋ยอัตรา 30-10-10 กิโลกรัมN-P2O5-K2Oต่อไร่ ซึ่งเป็นการใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินร่วมกับการใช้ปุ๋ยอินทรีย์และปุ๋ยชีวภาพ ทำให้ได้ผลผลิตเพิ่มและมูลค่าผลผลิตเพิ่มสูงสุด ให้ผลตอบแทนทางเศรษฐกิจคุ้มค่าเกษตรกรสามารถนำไปใช้ในการผลิตข้าวโพดหวานเพื่อลดต้นทุนจากการใช้ปุ๋ยเคมี และได้ผลผลิตพืชสูงคุ้มค่ากับการลงทุน
URL Reference :
(ดาวน์โหลด: 4 ครั้ง)
ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 29-09-2568
แจ้งไฟล์หาย