คลังผลงานวิจัย กรมวิชาการเกษตร

รายงานผลงานวิจัยและพัฒนา

การคัดเลือกพันธุ์ฝ้ายเพื่อให้มีเส้นใยสีน้ำตาล

คำหลัก : ฝ้ายเส้นใยสีน้ำตาล การคัดเลือก

ผู้วิจัย : ปริญญา สีบุญเรือง

ผู้ร่วมวิจัย : ถนัด กันต์สุข,สุเมธี มาใหญ่

หน่วยงาน : ศูนย์วิจัยพืชไร่นครสวรรค์

ปี: 2558

ประเภทผลงาน: ผลงานวิจัยเรื่องเต็ม

จำนวนผู้อ่าน: 9 ครั้ง

บทคัดย่อ (Abstract)

          การพัฒนาพันธุ์ฝ้ายให้มีเส้นใยสีธรรมชาติ เป็นการเพิ่มมูลค่าของผลผลิตฝ้าย และยังช่วยลดมลภาวะที่เกิดจากการฟอกย้อม จึงทำการผสมพันธุ์ฝ้ายพันธุ์ตากฟ้า2 กับพันธุ์ฝ้ายเส้นใยสีน้ำตาลใน ปี 2543 แล้วทำการผสมกลับ 5 ครั้ง ระหว่างปี 2544 - 2546 ในการผสมกลับแต่ละครั้งเก็บรวมเฉพาะต้นที่มีลักษณะคล้ายพันธุ์ตากฟ้า2 แต่ให้เส้นใยสีน้ำตาล แล้วปลูก BC5F1 ในปี 2547 เก็บรวมเฉพาะต้นที่มีลักษณะคล้ายพันธุ์ตากฟ้า2 แต่ให้เส้นใยสีน้ำตาลอ่อน (สีนวล) เพื่อนำไปปลูกเป็น BC5F2 ในปี 2548 ภายใต้สภาพการปลูกเชื้อโรคใบหงิกซึ่งสามารถคัดเลือกได้กลุ่มที่ให้ผลผลิตสูง เส้นใยสีนวล 35 ต้น และกลุ่มที่มีเส้นใยสีน้ำตาล 11 ต้น สำหรับนำไปปลูกคัดเลือกแบบต้นต่อแถวใน ปี 2549 (BC5F3) โดยสามารถคัดเลือกได้แถวที่ค่อนข้างสม่ำเสมอ ทรงต้นโปร่งและเส้นใยสีนวล รวม 16 แถวจากเฉพาะกลุ่มเส้นใยสีนวล สำหรับนำไปปลูกคัดเลือกใน ปี 2550 (BC5F4) ซึ่งคัดเลือกไว้เฉพาะต้นที่มีเส้นใยสีน้ำตาล จากแถวที่มีจำนวนต้นที่ให้เส้นใยสีน้ำตาลมากที่สุดรวม 2 แถว และคัดเลือกไว้เฉพาะต้นที่มีเส้นใยสีนวล จากแถวที่มีจำนวนต้นที่ให้เส้นใยสีนวลมากที่สุดรวม 4 แถว เพื่อนำสมอจากต้นที่คัดเลือกในแต่ละแถวรวม 37 สมอ ไปทำการปลูกคัดเลือกแบบสมอต่อแถวในชั่วที่ BC5F5 ในปี 2551 ซึ่งยังคงพบการกระจายตัวของสีเส้นใยในแต่ละแถวในอัตราส่วนที่ต่างกัน จึงรวบรวมสมอที่ผสมตัวเองจากต้นคัดเลือกในแถวที่มีจำนวนต้นที่มีสีเส้นใยที่ต้องการมากที่สุด โดยสามารถคัดเลือกแถวที่มีเส้นใยสีน้ำตาล จำนวน 13 แถว และเส้นใย สีนวลจำนวน 9 แถว สำหรับนำไปปลูกคัดเลือกรายสายพันธุ์ในปี 2552 ซึ่งสามารถคัดเลือกได้สายพันธุ์ที่มีเส้นใยสีน้ำตาล มีความสม่ำเสมอในสายพันธุ์ และให้สีของเส้นใยเป็นสีน้ำตาล จำนวน 11 สายพันธุ์ สำหรับนำไปประเมินผลผลิตในปี 2553 ส่วนสายพันธุ์ที่มีเส้นใยสีนวลพบว่า ยังคงมีการกระจายตัวของสีเส้นใยในแต่ละสายพันธุ์ จึงเก็บแยกเฉพาะสมอที่ผสมตัวเองจากต้นที่ให้เส้นใยสีนวล รวม 9 สายพันธุ์ เพื่อนำไปปลูกคัดเลือกแบบสมอต่อแถว สายพันธุ์ละ 10 - 15 สมอในปี 2553 ซึ่งผลการทดลอง พบว่า ประชากร BC5F7 ยังคงมีการกระจายตัวของสีเส้นใย ในอัตราส่วนต่างๆ ในทุกสายพันธุ์ จึงเก็บแยกสมอที่ผสมตัวเองรายต้นจากต้นคัดที่มีเส้นใยสีนวลเฉพาะสายพันธุ์ที่มีความสม่ำเสมอ ทรงต้นโปร่ง และมีจำนวนต้นที่มีเส้นใยสีนวลมากที่สุด จำนวน 6 แถว (169 สมอ) จาก 4 สายพันธุ์ เพื่อทำการปลูกคัดเลือกแบบสมอต่อแถวในปี 2554 ซึ่งพบว่ายังมีการกระจายตัวของสีเส้นใยในประชากร BC5F8 จึงเก็บแยกสมอที่ผสมตัวเองรายต้น จากต้นคัดที่มีเส้นใยสีนวลเฉพาะสายพันธุ์ที่มีความสม่ำเสมอ ทรงต้นโปร่ง และมีจำนวนต้นที่มีเส้นใยสีนวลมากที่สุด จำนวน 115 สมอจาก 16 สายพันธุ์ และยังคัดเลือกได้ต้นที่มีเส้นใยสีขาว ผลผลิตสูงและคุณภาพเส้นใยที่ดีมาก จำนวน 21 ต้น จากแถวที่มีต้นเส้นใยสีขาวปนมา และได้นำไปทำการปลูกคัดเลือกต่อแบบต้นต่อแถวในปี 2555 ซึ่งสามารถคัดเลือกไว้ได้ 17 สายพันธุ์ ที่ให้เส้นใยสีขาวทั้งแถวรวมทั้งมีผลผลิตสูง ทรงต้นดีและมีคุณภาพเส้นใยโดยเฉพาะความยาวที่ดีมาก มีค่าเปอร์เซ็นต์หีบเฉลี่ยระหว่าง 35 - 37% ความยาวเส้นใยระหว่าง 1.31 - 1.43 นิ้ว ความเหนียวเส้นใยระหว่าง 20 - 24 กรัม/เท็กซ์ ความสม่ำเสมอเส้นใยระหว่าง 56 - 61% และความละเอียดอ่อนเส้นใยระหว่าง 3.2 - 3.8 และนำทั้ง 17 สายพันธุ์ ไปประเมินผลผลิตในปี 2556 สำหรับประชากร BC5F9 ได้นำไปปลูกต่อในปี 2555 แบบสมอต่อแถว จำนวน 115 สมอ พบว่ายังมีการกระจายตัวของสีเส้นใยทั้ง 115 แถว จึงเก็บแยกสมอผสมตัวเอง รวม 168 สมอ จากแถวที่มีต้นที่ให้เส้นใยสีนวล ระหว่าง 71 - 89% มาปลูกคัดเลือกต่อแบบนสมอต่อแถว ในปี 2556 เป็นประชากร BC5F10 ซึ่งพบว่ามีเพียง 1 แถว ที่ให้เส้นใยเป็นสีนวลทุกต้น จึงคัดเลือกสมอผสมตัวเอง จำนวน 97 สมอ จาก 11 ต้นภายในแถวนั้น แล้วนำไปปลูกต่อแบบสมอต่อแถวในปี 2557 ซึ่งพบว่ามีแถวที่มีทุกต้นเป็นเส้นใยสีนวลเพียง 2 แถว จึงแยกสมอผสมตัวเอง รวม 61 สมอ จากทั้ง 2 แถว ไปปลูกคัดเลือกต่อเป็น BC5F11 ในปี 2558 ซึ่งพบว่ามีแถวที่มีทุกต้นเป็นเส้นใยสีนวลเพียง 1 แถว และมีอีก 1แถวที่มีจำนวนต้นที่ให้เส้นใยสีนวล 80%ของทั้งแถว จึงนำสมอผสมตัวเอง รวม 15 สมอ จากทั้ง 2 แถว เพื่อไปปลูกคัดเลือกต่อในปี 2559

URL Reference :

(ดาวน์โหลด: 5 ครั้ง)

ปรับปรุงข้อมูลเมื่อวันที่ 08-10-2568

แจ้งไฟล์หาย